Ölümünün ardından yayınlanan Hacı Murat romanında Tolstoy bizi, Kafkas Halklarının onurlu dünyasına doğru bir yolculuğa çıkarıyor. Kırım Savaşı’na subay olarak katılan Tolstoy, bu romanında savaşa ve savaşan taraflara dair gözlemlerini aktarır. Hacı Murat, Kafkas Halklarının efsane önderlerinden Şeyh Şamil’in en kıdemli ve yetenekli savaşçılarından birisidir. Roman Hacı Murat’ın Şeyh Şamil ile arasının açılması sonucu çaresiz kalarak Ruslar’a sığınmasını, tutsaklık, ihanet ve iktidar sarmalında her koşulda onurluca ayakta kalabilmeyi anlatır. Tolstoy bir taraftan ölümüne direnen bir kahraman olarak Hacı Murat’ı anlatırken diğer taraftan da okuru, Kafkas Halklarının yaşam biçimiyle, düşünce ve duygu dünyasıyla da tanıştırır.
